MISSIE GEDREVEN INNOVATIE

Volgens ons kabinet kunnen we de zorg niet langer houden zoals we het hebben: “We moeten op zoek naar nieuwe vormen. We moeten drie V’s versterken. Ten eerste voorkomen, we moeten heel veel meer investeren in preventie en het voorkomen van duurdere zorg. Het businessmodel voor preventie ontbreekt nu nog. We moeten zorg verplaatsen, de beweging van de wachtkamer naar de huiskamer maken. En we moeten de zorg vervangen door innovatieve oplossingen. Voor alle drie de V’s is hele intensieve samenwerking nodig. Over domeinen heen, in de wijk, in de regio’s.”

Tegelijkertijd heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) het maatschappelijk thema gezondheid en zorg in het kader van het missie-gedreven topsectoren- en innovatiebeleid aangewezen als één van de vier mondiale uitdagingen voor de komende jaren.

En dit voorjaar zijn door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voor dit maatschappelijk thema vijf missies opgesteld. Een centrale missie en vier specifieke missies. De centrale missie richt zich op langer in goede gezondheid leven, waarbij de gezondheidsverschillen tussen mensen met een hoge en lage sociaal-economische status verkleind worden. De andere vier missies dragen bij aan deze centrale missie via veranderingen van de leefomgeving, meer zorg op de juiste plek aanbieden en betere perspectieven voor mensen met chronische ziekten en dementie. De missies hebben een tijdshorizon tot aan 2040 toe.

Health Hub Utrecht ziet in deze landelijk vastgestelde missies een duidelijke opgave voor zichzelf om juist door samenwerking te komen tot de noodzakelijke product-, dienst-, organisatie-, en systeemvernieuwing.

MENSGERICHTE FOCUS

Volgens de topsector LifeSciences en Health zijn de uitdagende missies alleen te realiseren wanneer er een transitie in denken, doen en laten plaats vindt. De transitie moet leiden tot meer ‘gezondheid’ en met name ook bijdragen aan het ‘meedoen’ van mensen. Gezondheid en meedoen van burgers zijn een doel op zich, maar ook een belangrijk middel. Meedoen werkt namelijk preventief en biedt mensen sociaal en economisch perspectief. Daarbij zijn burgers immers ook de grootste workforce voor de gezondheid en zorg, nu en in de toekomst, in de vorm van mantelzorg.

Door de mens centraal te stellen en te werken vanuit zijn of haar persoonlijke context van waarden, normen, rollen, groepen en omgeving, en kennis over de mens te verbinden aan (vaak technologische) mogelijkheden ontstaan interventies die bijdragen aan het hogere doel om het (langdurig) welzijn van mens in een innovatieve en inclusieve samenleving te bevorderen.

DESIGN BEWUSTE AANPAK

Efficiëntie en effectiviteit waren de gangbare ontwerp criteria voor zorginnovatie. En dan meestal gericht op medtech en e-health ontwikkeling. Inmiddels weten dat een mensgerichte aanpak ook vraagt om empathie en ethiek.

Design denken en doen, gestoeld op de zogeheten Key Enabling Methodologies kan helpen om kennis uit de mens- en maatschappijwetenschappen te integreren met de kansen die technologische ontwikkelingen ons bieden en leggen die vast in zinvolle toepassingen of interventies die betekenisvolle effecten bereiken.

Ook de gedachte om het leven van alledag als startpunt van het ontwerpproces te nemen vraagt een cultuuromslag voor alle betrokken partijen, omdat dit een holistische benadering vereist en daarmee per definitie verregaande samenwerking tussen organisaties. Health Hub Utrecht erkent dit en wordt daarbij geïnspireerd door bijvoorbeeld het model  voor Positieve Gezondheid.