Gesprekbegeleiders Cyrille Krul (directeur Kenniscentrum Gezond en Duurzaam leven, Hogeschool Utrecht) en Marjoke Verschelling (Senior Beleidsadviseur Volksgezondheid Gemeente Utrecht) namen een groep beleidsmakers, onderzoekers, kunstenaars en ondernemers op deze bijeenkomst mee in een dialoog. Een van de belangrijkste vragen: hoe werken we aan een gezonde toekomst samen met onze inwoners?

Martin Chaigneau van gemeente Utrecht en Anke Abbink en Martine Smit van gemeente Nieuwegein spraken over het belang van sociale cohesie in de buurt. Oude wijken en nieuwbouw kennen elk hun eigen uitdagingen, vertelden ze. Zo vraagt nieuwbouw meer organisatie dan een bestaande buurt maar werkt het samen sporten, cultuur beleven en eten in beide wijken als sociale component.

Het boekje ‘Stenen maken nog geen buurt’ (Gemeente Utrecht & partners, 2023) biedt waardevolle handvatten voor het samenbrengen van bewoners in nieuwbouwwijken. Zo is er balans nodig tussen het aanbod vanuit de overheid en dat van bewoners en blijkt dat na initiële hulp van buitenaf de wijk het daarna goed zelf oppakt. 

Het initiatief ‘Betere Buurten’ bestaat al 10 jaar en laat volgens Abbink en Smit goed zien hoe je met gemeenschapskracht leefbare, veilige, groene en gezonde buurten kan creëren.

Hierin wordt de bestaande sociale samenhang en het bewonersinitiatief altijd meegenomen. Of dit nu gaat om het beschilderen van electriciteitskastjes of het uitbreiden van de moestuin; zolang het voor de inwoners maar bijdraagt aan een positiever gevoel over de toekomst. 

Dat een gezonde leefomgeving afhankelijk is van factoren binnen en buiten onze persoonlijke invloedsfeer schetste Hanneke Kruize – Hogeschool Utrecht/RIVM, Data- en Kennisknooppunt Gezond Stedelijk Leven. Van luchtverontreiniging tot natuur en leefstijl, het heeft invloed. Het Health Hub Utrecht netwerk speelt een rol door domein overstijgend samen te werken, gezondheid mee te nemen in ruimtelijke overwegingen en gestructureerd en helder kennis te delen.
Living Labs zoals de ontwikkeling van Cartesius in Utrecht bieden daarnaast waardevolle inzichten over de impact van stedelijke ontwerpen op de kwaliteit van de leefomgeving.

Kunstenaar Loes ten Den gaf de zaal vervolgens de kans al deze kennis te laten bezinken.  Met haar performance ‘Schemertij’ schetste ze hoe we vanuit verbinding, verwondering en verbeelding bewegen van een egocentrisch wereldbeeld naar een ecocentrische samenleving, waar de natuur net zoveel gewicht in de schaal legt als het welzijn van de mens. Loes is HKU  (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) alumnus Creative Transformation.

Een steeds urgenter thema is de mentale weerbaarheid van jongeren, waar een speciale coalitie in Health Hub Utrecht hard aan werkt. Gezinswerker Soewena Smith is daar vanaf het begin nauw bij betrokken en vertelde over het OKO project (opgroeien in een kansrijke omgeving) naar aanleiding van toenemend middelengebruik onder jongeren. Ook vertelde ze over Vleuten Versterkt, het omgaan met prestatiedruk en een nieuw project Stress & Online (werktitel) waarin jongeren leren over verschillende soorten stress. En wordt onderzocht of de gebruikelijke manier van hulpverlening wel toekomstbestendig is. Vanuit een ware Health Hub gedachte worden in de huidige brainstormfase juist partijen buiten de jeugdzorg en GGZ uitgenodigd om mee te denken. 

Verschillende disciplines komen ook samen in het Virtual Reality project Soul Paint, waarin storytelling, neurowetenschap en spel bij elkaar worden gebracht. Omdat woorden maar een deel van het verhaal vertellen, stelt het deelnemers in staat om hun emotionele ervaring te visualiseren – in een 3D lichaam – waardoor ze hun eigen inner world kunnen ontdekken, ontmoeten en er een choreografie mee kunnen maken. 

Sarah Ticho (Hatsumi) en Niki Smit (Monobanda) vertelden hoe zij intensief samenwerken met zorgprofessionals aan vraagstukken rondom emotie regulatie van jongeren.

Op de Future Health Expo ‘Het Binnenste Buiten’ maakten de deelnemers tot slot kennis met de toekomst van gezondheid door de ogen van recent afgestudeerde ontwerpers van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Lees hier uitgebreid over hun werk.

Een speciale vermelding valt ten deel aan kwartiermaker van het eerste uur Marjoke Verschelling. Zij nam officieel afscheid en draagt het stokje over aan Programmamanager Birk Frankvoort. Het Health Hub Utrecht netwerk is haar zeer erkentelijk voor al haar inspanningen. Marjoke blijft nauw betrokken vanuit haar rol als Programmamanager sociaal en gezond (IZA/GALA) bij de gemeente Utrecht

Tekst door: Cathy Hassels 

Foto’s door: Thomas de Wit