wie werkten er aan het project mee?

In Prikkel komen diverse disciplines bij elkaar. In Schweigman& heeft regisseur Boukje Schweigman  in de loop der jaren een unieke, ‘fenomenologische’ werkwijze binnen de podiumkunsten ontwikkeld. Deze werkwijze is geworteld in de traditie van de abstracte mime en stelt, net als de fenomenologische stroming binnen de filosofie, de zintuiglijke ervaring centraal. Zij nam het intitiatief voor dit projekt over prikkelverwerking. Het Lectoraat Performatieve Maakprocessen van HKU is aangehaakt omdat diens aandacht in onderzoek uitgaat naar transdisciplinaire maakprocessen en belichaamde kennis. Overtuigd dat de creatieve professional steeds meer hybride wordt geeft het Lectoraat vorm aan een levendige praktijk van kunstenaar/onderzoekers die vanuit co-creatie een nieuwe rol vervullen in maatschappelijke vraagstukken. UMC Utrecht en Utrecht University werkt samen met HKU in De Nieuwe Utrechtse School aan een structurele kruisbestuiving tussen professionals in het gezondheidsdomein, kunstenaars, maatschappelijke partijen en wetenschappers. Deze kruisbestuiving wordt als cruciaal gezien in een wereld die in toenemende mate onzeker is en niet meer op 1 manier te begrijpen, te duiden, noch te ontwerpen valt. Doornburgh is een buitenplaats voor kunst en wetenschap. Buitenplaats Doornburgh wil vernieuwende (en verstorende) perspectieven bieden op urgente thema’s van onze samenleving. Prikkel past naadloos bij de visie van deze bijzondere plek voor verstilling en verdieping. Hier worden kunstenaars en wetenschappers uitgenodigd om nieuw werk te maken én te presenteren.

waar gaat het ontwerp over?

In het Prikkel project staat onderzoek naar sensorische integratie centraal. Hoe verwerken wij mensen de stimuli die we in deze wereld krijgen aangeboden? En kunnen wij, door bepaalde prikkels eens heel anders te ervaren, ons beter verplaatsen in iemand waarbij de prikkelverwerking anders is dan bij ons?

Het onderzoeksproject  krijgt vorm in een uitwisseling tussen wetenschappers, kunstenaars, en ervaringsdeskundigen vanuit hun kennis over en (professionele) ervaring met  prikkelverwerking, en vervolgens vanuit de beleving en de werking ervan. Uitgangspunt is dat we met gemengde methodes werken en gemengde impact beogen: de gehanteerde

onderzoeksmethoden worden direct beïnvloed door de artistieke maakprocessen en de experimenten kunnen zowel medische, sociale, maatschappelijke als artistieke doorwerking hebben.

wat is er sindsdien mee gebeurD?

In een serie gesprekken en workshops hebben we belangrijke vraagstukken  geïnventariseerd die we in een transdisciplinaire setting verder zullen onderzoeken. Welke verschillende manieren van prikkelverwerking zijn bekend?  Hoe beleeft iemand met een sensorische integratiestoornis de omgeving en zichzelf? 

We streven ernaar groter bewustzijn te ontwikkelen over hoe een ander de wereld zo anders kan ervaren dan jijzelf, omdat de prikkels nu eenmaal heel anders binnenkomen. We willen kennis en ervaringen delen over de verschillende manieren van waarnemen, van beleven, van zijn in de wereld. Dit doen we door middel van samenkomsten, lezingen, teksten, spel, vormgegeven ervaringen, installaties en workshops. We ontwerpen met elkaar een langer lopend onderzoek- en maakproces.

Op dit moment voeren we een aantal Prikkel Talks uit, bijeenkomsten waarin kunstenaars, wetenschappers en ervaringsdeskundigen worden uitgenodigd om met elkaar in gesprek te gaan. In het voorjaar van 2023 organiseren we een intensieve residentie periode voor kunstenaars, wetenschappers, die soms ook ervaringsdeskundigen zijn, om werk te ontwikkelen op Buitenplaats Doornburgh. Tijdens deze residentieperiode worden de Prikkel Talks voortgezet, en vindt op structurele basis uitwisseling en samenwerking plaats tussen de residenten. Het werk dat het resultaat is van de residenties wordt in het najaar tentoongesteld. Zo geven we vorm aan het vraagstuk rondom prikkelverwerking via een combinatie van kennis verwerven en kennisdelen op niet alleen cognitieve, maar vooral ook belichaamde beleving. Uitgangspunt voor het onderzoek binnen de residenties is een fenomenologische benadering.  Ontmoetingen, gesprekken, lezingen en gezamenlijke activiteiten vormen de context voor de residenten en voor het onderzoek.

waar ben je nu mee bezig?

De rol van de kunstenaar(s) is om de gedeelde artistieke experimenten te ontwerpen, te ontwikkelen en te sturen, en tevens om vanuit de artistic research ook steeds weer op de gehanteerde strategieën te reflecteren en ze op iteratieve wijze verder te ontwikkelen. We werken aan een residentieprogramma dat hier de juiste context voor biedt.

De rol van de onderzoeker(s) zal zijn om vanuit de co-creatie participatief onderzoek te doen, door juist als deelnemer meer informatie en inzicht te vergaren in de fenomenologie van de ervaring, en door voor alle deelnemers steeds opnieuw de gekozen maakprocessen te spiegelen aan mogelijke coping strategieën van patiënten.

We zullen een vorm vinden om de embodied knowledge die gegenereerd wordt, te articuleren en deelbaar te maken. Artistieke praktijken worden daarin beschouwd als een vorm van kennisproductie. Het gaat daarbij vooral om in praktijken belichaamde en gesitueerde vormen van weten, niet-weten, vragen en begrijpen.