‘May I ask you a question?’ vormt de verbinding tussen de samenleving en de ontwerper met betrekking tot ethische kwesties die komen kijken bij innovaties. Door de gebruiker van de installatie hedendaagse ethische dilemma’s voor te leggen, ontstaat er een helder beeld dat de bewegingsvrijheid en de verantwoordelijkheid van zowel de ontwerper als van de gebruiker bekritiseert.
Wiebe Audenaerd
In mijn werk durf ik mijn vrijheid als ontwerper bloot te stellen aan de samenleving. Er ontstaat een onbewuste interactie, met als resultaat een kritische blik op het vaak vergeten ethisch handelen van de hedendaagse ontwerper.
Technologie ontwikkelt zich in een razend tempo. De samenleving komt in aanraking met feiten waar zij nog geen standpunt over heeft ingenomen. Is de vernieuwende blik van de ontwerper gewenst? Het werk geeft antwoord op een paar grote vragen: Tot waar reikt de vrijheid van de ontwerper? Geeft de samenleving de innovator de macht de wereld zomaar aan te passen?
‘May I ask you a question?’ vormt de verbinding tussen de samenleving en de ontwerper met betrekking tot ethische kwesties die komen kijken bij innovaties. Door de gebruiker van de installatie hedendaagse ethische dilemma’s voor te leggen, ontstaat er een helder beeld dat de bewegingsvrijheid en de verantwoordelijkheid van zowel de ontwerper als van de gebruiker bekritiseert.
Ethische vragen zijn vaak niet zwart -wit te beantwoorden. Echter dwing ik in dit werk de gebruiker om, door middel van een fysieke handeling, de vraag te beantwoorden en te kiezen voor ‘wit’ of ‘zwart’. Hierdoor ontstaat er een samenwerking tussen onze emotie of gevoel (het Limbisch systeem) en de ratio van de mens (dat geregeld wordt door de Neocortex). Met vragen over bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s, alcoholvrij bier en de inzet van kunstmatige intelligentie in de zorg ontstaat er bewustwording over de ethiek van innovatie bij de gebruiker.
De som van alle gegeven antwoorden geeft de verhouding tussen de gebruikers onderling én de ontwerper weer.
‘May I ask you a question?’ mocht op verschillende festivals en bijeenkomsten de toeschouwer prikkelen en stimuleren om het gesprek te starten over het ethisch handelen van de hedendaagse ontwerper met de rol van de samenleving centraal. Op persoonlijk vlak zorgde dit werk voor een enorme motivatie om meer te weten te komen over de interactie tussen de mens, techniek en ontwerp. Dit stimuleerde mij om de Master Industrial Design aan de TU/e te volgen, die ik in 2021 heb afgerond.
De tijd heeft het werk ingehaald. De samenleving is weer enorm veranderd, waardoor de stellingen en vragen minder relevant en provocerend zijn geworden. Mede om deze reden wordt het werk niet meer fysiek geëxposeerd.
De provocerende methode die ‘May I ask you a question?’ hanteert om meningen te verzamelen is wel nog steeds relevant. In combinatie met nieuw vergaarde kennis op de TU/e is het platform www.designthroughpublic.com ontstaan. Dit platform stelt ontwerpers in staat om in een vroeg stadium van het ontwerpproces de mening van de samenleving te vergaren in een groeiende digitale samenleving.
Na mijn afstuderen ben ik een ontwerpbureau gestart: Studio WAUD. Deze studio ondersteunt creatieve en startende ondernemingen met concept- en productontwikkeling en de ‘route-to-market’. We brengen behoeften en verlangens van de consument in kaart en zorgen voor een passend fysiek en/of digitaal product of service. Met een holistische en kritische blik op zowel technisch ontwerp als de bedrijfsstrategie heeft Studio WAUD een commerciële én sociale impact op de samenleving.
Naast het commerciele werk, probeer ik tijd vrij te maken voor ‘vrij’ werk waarbij ik mij nog steeds focus op het starten van de dialoog over de etiek van innovatie tussen ontwerpers en de samenleving.
2023 © Health Hub Utrecht Design & Support Centre